امروزه، به لطف گوشیهای هوشمند، تقریباً همه یک دوربین همراه خود دارند و این موضوع در بیشتر موارد اتفاق خوبی است. در هر لحظه میتوان خاطراتی با خانواده و دوستان، غروبهای نقاشیگونه یا لحظات خودجوش و عجیب را ثبت کرد. مشکل اینجاست که اغلب ما مجموعهای بیپایان از عکسهای بیروح در گالری خود داریم، زیرا نمیدانیم چگونه عکسهای خوبی بگیریم. در سفر یا دورهمیهای خانوادگی، یک عکس خوب میتواند خاطرهای ماندگار باشد که با افتخار آن را به اشتراک بگذارید و بارها مرور کنید. اگر در شبکههای اجتماعی فعال هستید، این عکسها اهمیت بیشتری پیدا میکنند. در این مقاله، با تنظیمات بهینه و نکات ساده اما مؤثر در ترکیببندی آشنا میشوید.
استفاده بهینه از دوربین گوشی هوشمند
اکثر گوشیهای هوشمند دارای دو یا چند دوربین هستند که شامل لنزهای مختلف، حسگرها و وضوح تصویر متفاوتاند. این دوربینها معمولاً با نامهای “اصلی (واید)”، “تلهفوتو” و “اولتراواید” شناخته میشوند و بهصورت یکپارچه عمل میکنند. با زوم کردن روی منظرهیاب، گوشی بهطور خودکار بین لنزها جابجا میشود. در منظرهیاب گوشی، میانبرهایی برای جابجایی سریع بین دوربینها وجود دارد که معمولاً با اعدادی مانند 0.5x، 1x، 2x و 5x مشخص میشوند. بهتر است از هر دوربین در تنظیمات بهینهاش استفاده کنید و از زومهای دیجیتال بینابینی (مانند 2.7x) که کیفیت را کاهش میدهند، پرهیز کنید.

برای عکسهای پرتره، دوربین اصلی یا تلهفوتو مناسبتر است، زیرا فاصله کانونی آنها باعث کاهش اعوجاج و ایجاد پسزمینهای تار (بوکه) میشود که سوژه را برجستهتر میکند. دوربین اولتراواید به دلیل اعوجاج در لبهها، بیشتر برای مناظر طبیعی مناسب است. لنز تلهفوتو نیز برای سوژههای دور کاربرد دارد، اما از بزرگنماییهای بسیار بالا (بیش از 10x) که باعث تاری یا پیکسلی شدن تصویر میشوند، اجتناب کنید. حالت پرتره گوشیها با استفاده از پردازش محاسباتی پسزمینه را تار میکند، اما ممکن است باعث پیکسلی شدن اطراف سوژه یا جلوهای مصنوعی شود.
برای ایجاد تاری طبیعی، از دوربین اصلی یا تلهفوتو استفاده کرده، سطح زوم را افزایش دهید و فاصله بیشتری از سوژه بگیرید. و البته، لنز دوربین را تمیز نگه دارید. چربی یا گرد و غبار روی لنز میتواند عکسها را خراب کند. اگر دستمال میکروفایبر ندارید، از پارچه نخی نرم استفاده کنید و از دستمال کاغذی که سطح زبری دارد، پرهیز کنید.
تنظیمات مهم دوربین
یکی از مزایای گوشیهای هوشمند نسبت به دوربینهای حرفهای، نمایشگر بزرگتر و شفافتر آنهاست. هنگام عکاسی، روشنایی صفحه را افزایش دهید تا بتوانید سوژه را بهتر ببینید و ترکیببندی مناسبی داشته باشید. قبل از ثبت عکس، چند ثانیه وقت بگذارید تا تصمیم بگیرید که عکس عمودی (پرتره) یا افقی (لنداسکیپ) مناسبتر است. گوشی را طوری نگه دارید که انگشتانتان جلوی لنز قرار نگیرند.
اکثر گوشیهای جدید بهطور خودکار روی سوژه فوکوس میکنند، اما اگر چند نفر در تصویر باشند، ممکن است هوش مصنوعی روی فرد اشتباهی فوکوس کند؛ بنابراین، روی سوژه مورد نظر ضربه بزنید. نوردهی (Exposure) معمولاً بهصورت خودکار تنظیم میشود، اما میتوانید آن را بهصورت دستی تغییر دهید. در آیفون، با ضربه روی سوژه، آیکون خورشید ظاهر میشود که با کشیدن آن میتوان روشنایی را تنظیم کرد. در گوشیهای پیکسل، از طریق آیکون تنظیمات، گزینه روشنایی را انتخاب کرده و اسلایدر را جابجا کنید.
برای قفل کردن فوکوس و نوردهی هنگام گرفتن چند عکس از یک صحنه، روی سوژه چند ثانیه ضربه بزنید تا قفل شود. ممکن است لازم باشد این قابلیت را در تنظیمات گوشی فعال کنید. استفاده از فلش تنها زمانی توصیه میشود که نور کافی برای ثبت تصویر وجود نداشته باشد، زیرا فلش میتواند عکس را بیش از حد روشن و غیرطبیعی کند.
ترکیببندی (Composition)
اگرچه کیفیت دوربین گوشیها به پای دوربینهای حرفهای نمیرسد، اما همین محدودیت باعث میشود بیشتر به نورپردازی و ترکیببندی توجه کنیم. مهمترین عامل در ثبت یک عکس خوب، قاببندی آن است. قانون “یکسوم” یکی از اصول رایج ترکیببندی است. عناصر کلیدی مانند افراد یا ویژگیهای جغرافیایی باید در یکسوم تصویر قرار گیرند، زیرا این ترکیب برای چشم خوشایندتر است. تقسیم تصویر به دو نیمه مساوی (مثلاً آسمان و زمین) معمولاً توصیه نمیشود.

برای این کار، بسیاری از گوشیها شبکهای دارند که صفحه را به سه بخش تقسیم میکند. با فعال کردن گزینه “Grid” در آیفون یا “Grid Type” در پیکسل، میتوانید سوژه اصلی را در تقاطع خطوط قرار دهید. همچنین میتوان از خطوط مورب، مسیرهای منحنی یا خطوط همگرا در معماری برای هدایت نگاه بیننده بهره برد. استفاده از عناصر پیشزمینه مانند برگ درخت، تیر چراغ یا یک فرد نزدیک دوربین هم میتواند قاببندی را جذابتر کند.
برای گرفتن عکسهای دراماتیک با دوربینهای واید یا اولتراواید، گوشی را تا حد ممکن پایین نگه دارید، حتی میتوانید آن را وارونه کنید تا به سطح زمین نزدیکتر شود. نورپردازی متضاد، بهویژه سایهها، میتواند عکس را جذابتر کند. با تنظیم نوردهی، میتوانید سایهها را تیرهتر و سوژه را روشنتر کنید. برای یافتن سوژه مناسب، به دنبال الگوها و رنگهای برجسته باشید و از نور مستقیم برای ایجاد سیلوئتهای دراماتیک بهره ببرید.
عکاسی ماکرو با گوشیهای هوشمند بهطور شگفتانگیزی نتیجهبخش است؛ از عکاسی از حشرات تا غذا، میتوان تصاویر نزدیکی با جذابیت بالا ثبت کرد. همچنین، استفاده از حالت سیاهوسفید میتواند حس نوستالژیک ایجاد کرده و فرمها و خطوط را بهتر نمایان کند.
اپلیکیشنهای جانبی برای ارتقاء عکاسی
اگر میخواهید تنظیماتی مانند سرعت شاتر، ISO، یا کاهش نویز را کنترل کنید، معمولاً به اپلیکیشنهای جانبی نیاز دارید. سه اپلیکیشن پیشنهادی عبارتاند از:
- VSCO: اپلیکیشنی پرطرفدار برای iOS و اندروید که تنظیماتی مثل نوردهی، سرعت شاتر، ISO و تراز سفیدی را فراهم میکند. همچنین قابلیت فوکوس و نوردهی جداگانه، پشتیبانی از فایلهای RAW و فیلترهای متنوع (برخی با اشتراک) را ارائه میدهد.
- Lightroom Mobile: تمرکز اصلی آن بر نورپردازی و تنظیم نور است. نواحی بسیار روشن را شناسایی کرده و تنظیمات را بهسادگی تغییر میدهد. امکان ویرایش عکس پس از ثبت نیز فراهم شده است. برخی از قابلیتها نیازمند اشتراک هستند.
- Halide Mark II (فقط iOS): کنترل کامل روی دوربین گوشی، شامل ثبت عکسهای RAW با حداقل پردازش. حالت Depth Mode برای گرفتن پرتره با عمق مصنوعی، حالت دستی و ابزارهایی مثل zebra و waveform برای تنظیم نوردهی. این اپلیکیشن رایگان نیست و قیمت آن 60 دلار برای خرید دائمی یا 20 دلار در سال است.
پیش از استفاده از اپلیکیشنها، بهتر است اصول اولیه عکاسی را تمرین کنید تا بتوانید در هر شرایطی عکسهای خوبی بگیرید. سپس، اپلیکیشنهایی مثل Lightroom Mobile میتوانند کیفیت عکسهای شما را به سطح بالاتری برسانند.